De route
ga naar route

Reis naar Zweden


Zweden heenweg

Gislövage 7/5 Nog steeds veel wind maar de verwachting is dat de wind zou afzwakken.
Henri besloot het er op te wagen en onderweg wel te zien wat het zou worden.
Om 08.00 kwam de Orm al aan het eind van de Bögeström aan maar voor de oversteek richting Trelleborg stond de wind dwars en er liepen nog hoge golven.
In de hoop dat de wind af zou nemen besloot Henri te wachten.
Het anker werd uitgegooid, maar dit kreeg geen vaste grip op de grond door de enorme hoeveelheid zeewier dat hier op de bodem groeide.
Toen maar iets gedaan wat eigenlijk nooit is toegestaan, vastgemaakt aan een van de boeien van het vaarwater.
Om 14.00 besloot Henri het er op te wagen om pal noord te varen over de Fakse Bugt om zo steeds meer in de luwte van het land te komen.
Daarna in oostelijke richting naar Trelleborg, met de wind iets achterlijk.
Eenmaal daar aangekomen zou het eenvoudig zijn om onder de beschutting van land naar Gislövsläge te varen.
Zo gezegd zo gedaan.
Al met al werd het pas 21.00 voordat de Orm in Gislövslä gearriveerde.
Hier stond de vermoeide schipper een warm onthaal te wachten van de Fam. Carlsson, de helft van het dorp en de pers.
Omdat Henri al een dag eerder had moeten aankomen, had men de vorige dag voor niets al op de uitkijk gestaan.
8/5 Veel te harde wind en veel regen, geen weer om door te varen.
De haven was leeg op twee schepen na, alle twee met de Nederlandse vlag.
Eric Le Fèvre was ook bezig met een solo tocht naar Finland, maar wel met een modern luxueus jacht.
Er werd een afspraak gemaakt met de pers waarna Mrs. Carlsson en Henri mee mochten rijden naar Trelleborg, waar het museum en het in aanbouw zijnde Viking-fort werden bezocht.
Daarna met de bus weer terug naar Gislövsläge waar alweer een schip was binnengelopen, weer een solo-zeiler, weer een Nederlander, maar dit keer een jonge vrouw.
In de eerste haven van Zweden bleek al dat de vertrek-datum niet goed gekozen was.
Het vaarseizoen was nog niet begonnen.
Dit bleek niet voor niets te zijn.
Er zouden nog vele dagen van slecht weer, wind, regen, sneeuw en vorst komen.
9/5 Harde wind, koud en regen, toch vertrokken.
Smygehamn binnengelopen op zoek naar iets warms en leervet om de handschoenen mee in te smeren in de hoop dat ze wat minder water zouden doorlaten.
Voordat de Orm vast lag had de havenmeester de Nederlandse vlag al opgehangen.
Dit is een maritiem eerbetoon aan bezoekende schepen.
Helaas wordt dit in de rest van Europa niet meer gedaan, daar wapperen een heleboel vlaggen, dag en nacht.
Maar in Zweden kan men bij het havengebouw precies zien welke nationaliteit van schepen er in de haven te gast is.
Dat Henri het koud had was hem wel aan te zien en hij werd getrakteerd op koffie en warme koek.
Na weer wat op verhaal te zijn gekomen werd de reis voortgezet.
Was hij maar blijven liggen, nu ging het zelfs sneeuwen en hagelen, en dat op een open schip.
Toch werd het einddoel van deze dag bereikt, Kåseberga.
Hier werd Henri opgewacht door Eve Ask, zijn kontaktpersoon voor de volgende haven, Kivik.
Eve was bezorgd voor de veiligheid van Henri omdat het leger de komende dagen schietoefeningen zou houden in het gebied waar de Orm door moest varen.
Het was al laat geworden, het sneeuwde nog steeds en het vroor.
Na wat zoeken in het uitgestorven dorp werd toch iemand gevonden die de sleutel van de wc had en daar werd dan ook maar geslapen.
Kaseberga
Skillinge 10/5 Bij het opstaan ijs op het schip.
Van opruimen kwam niet veel omdat alles bevroren was en niet op de juiste plek weggestopt kon worden.
Maar de wind was weg en het beloofde een koude maar zonnige dag te worden.
Dus op weg naar Skillinge waar de Birkit, het schip van een vriend van Henri, Theo Putters, lag.
Na gezellig koffie te hebben gedronken vertrok de Orm weer, uitgeleide gedaan door de Birkit, richting Kivik.
Daar aangekomen bleek dat Eve een heel welkomst programma op touw had gezet.
De hele familie Ask was aanwezig, Corrie en Theo Putters en de pers.
Eve heeft Henri alles in de wijde omgeving laten zien : modelschip, museum, oude Vikinghaven, enz.
Ook heeft Eve heel wat afgebeld om de schietoefening voor de volgende dag af te gelasten.
Zijn museum staat vlakbij een oude Vikinghaven en hij wilde graag dat de Orm daar de volgende ochtend met zonsopkomst langs zou varen zodat hij wat video opnamen zou kunnen maken.
11/5 Nog vroeger op dan gewoonlijk om met zonsopkomst bij de oude Vikinghaven te zijn.
Er stond geen wind dus er kwam slechts een dobberend Vikingschip op de film.
Zo snel mogelijk weg om uit de schiet zone te komen.
Eigenlijk was Hällevik de volgende haven maar omdat de Orm een dag achter lag op het schema en omdat de havenmeester van Hällevik niet had gereageerd op het verzoek tot hulp, besloot Henri een dag in te lopen en rechtstreeks naar Karlskrona te varen.
Dit besluit kwam hem duur te staan.
Kivik
Het was wel koud maar half bewolkt met flauwe wind en matig zicht.
Na het ronden van de grote vuurtoren Utklippan begonnen de problemen, de motor viel uit.
Op open water geen probleem.
De Orm is niet voor niets een Vikingschip waarmee men kan roeien, zeilen en motoren.
Maar Karlskrona is niet voor niets een Marine-haven.
Voor de kust liggen een heleboel rotsige eilandjes en het toegangsvaarwater is erg bochtig.
Buitenlandse schepen mogen hier alleen een bepaalde route volgen.
De wind was ZW en de Orm werd de kust op gedreven.
Henri probeerde van alles om de buitenboordmotor weer aan de praat te krijgen, benzine bijvullen, olie controleren, nieuwe bougies er in, niets mocht baten.
Dan maar zeilen, dat ging een eind goed maar na een tijdje maakte het verplichte vaarwater een bocht naar links en dat was precies tegen de wind in.
Omdat het vaarwater hier nauw was kon er ook niet gelaveerd worden.
Dus bleef roeien over, maar het begon steeds harder te waaien en de kracht was al gauw uit de koude armspieren verdwenen.
Dan maar het laatste redmiddel, de VHF.
Henri riep de havenmeester van de jachthaven op waarmee hij een jaar eerder kontakt had gehad en vroeg om een sleepje.
Maar helaas, het was nog steeds buiten het vaarseizoen en er waren nog geen bemande schepen in de haven die konden helpen om de Orm binnen te slepen.
Dan maar de loodsdienst op kanaal 16.
Henri gaf zijn positie op en vertelde dat hij niet in direct gevaar was, dat hij het nog twee uur kon volhouden, maar dat hij dan op de rotsen zou lopen.
Het eerste antwoord was : "kunt u niet voor anker gaan" ?
Hierop antwoordde Henri dat hem dat met een klein open Vikingschip geen goed idee leek, mede gezien de weersvoorspelling.
"Welk schip bent u dan eigenlijk", kwam er als vraag.
"Vikingschip Orm uit Nederland".
"Dan is uw positie niet goed doorgegeven, wij zijn al naar u aan het zoeken".
Maar toen Henri de ondiepte had opgegeven waar de Orm op dreigde vast te lopen werd meteen actie ondernomen en binnen een half uur was de loodsboot ter plekke, werd er vastgemaakt en als een lamme zwaan werd de Orm netjes in de jachthaven afgeleverd.
Dit laatste verhaal riep bij Henri twee vragen op :
 1. Wat was er met de motor aan de hand ?
 2. Waarom geloofde de loodsdienst de opgegeven positie niet ?
Karlskrona 12/5 Na de nacht in de verwarmde toiletruimte te hebben doorgebracht, het vroor weer, kwamen beide antwoorden al snel.
De havenmeester gaf na enig onderzoek antwoord en oplossing over de eerste vraag.
De benzine was door de vorst gaan condenseren in de ijzeren benzine tank.
Omdat het aanzuigpijpje van de benzine onder in de tank zit werd er water opgezogen i.p.v. benzine en op water wil een motor niet lopen.
Dit is in Zweden een normaal voorkomend verschijnsel, ook bij een auto.
Bij elk benzinestation is dan ook een vloeistof te koop die door de benzine gedaan moet worden.
Het water in de benzine wordt hierdoor samengeklonterd tot een soort kauwgum en komt bovenop de benzine drijven.
En dus wordt er weer gewone benzine opgezogen.
Henri heeft het flesje met dit wondermiddel nog steeds altijd aan boord.
Het antwoord op de tweede vraag kwam ook al snel.
Hällevik had dan wel niet gereageerd op het verzoek van Henri voor een goede ligplaats, maar had er wel op gerekend dat de Orm de vorige dag aan zou komen.
Men had zelfs gebeld naar Kivik hoe laat de Orm was vertrokken om zodoende een schatting te kunnen maken van het tijdstip van aankomst.
Men had zelfs de loodsboot te water gelaten om de Orm naar de haven te begeleiden.
Maar de Orm was rechtstreeks naar Karlskrona gevaren en dus helemaal niet in de buurt van Hallevik geweest.
Toen de loodsboot de Orm niet binnen een redelijke tijd kon vinden werd er een zoekactie op touw gezet, die kon worden afgeblazen toen de Orm zich in Karlskrona bij de Kustwacht had gemeld.
Het bleef die dag koud met een ZW wind, 4 Beaufort, licht bewolkt, dus goed zeilweer voor het stuk naar Bergkvara.
Henri had afgesproken om onderweg Kristianopel aan te doen.
Dit is een klein schilderachtig plaatsje.
De Orm werd hartelijk ontvangen door de havenmeester Sven-Erik Nilsson.
Het is de gewoonte van Henri om altijd raad te vragen bij de plaatselijke bevolking betreffende de te nemen route en weersverwachting.
In dit geval was het advies binnen te blijven omdat de wind zou draaien en aanwakkeren tot een echte storm.
De te volgen route zou ongunstig zijn.
Sven-Erik bleek gelijk te hebben.
Het ging zo hard waaien dat de Orm moest worden vastgelegd aan rubber trekbanden om niet uit elkaar getrokken te worden door de hoge golfslag in de haven.
Het bleef maar koud en het ging weer regenen en sneeuwen Sven-Erik bood zelfs zijn havenkantoortje, met olie kachel, aan om te overnachten.
Kristianopel
13/5 en 14/5 Nog steeds storm. ONO 10 Bft.
Er was een sneeuwgordel van Stockholm tot Gothenborg.
Met helicopters werd gezocht naar een deklading hout die van een vrachtschip was afgevallen.
Sven-Erik bood Henri aan om met zijn auto naar Bergkvara te rijden om de post voor de Orm op te halen en daarna naar Kalmar om het scheepvaartmuseum en het kasteel te bezoeken.
15/5 IJs op de Orm, maar de wind was afgezakt en de reis kon weer verder.
Maar het was zo koud dat Henri, ondanks thermische kleding, zat te rillen van de kou.
Op zoek naar iets warmte en koffie werd Ekenäs aangedaan, maar hier was alles dicht.
Twee Zweedse mannen op weg naar een conferentieoord boden aan om met hen een kopje koffie te gaan drinken.
Na terugkomst bleek dat Henri vergeten was om de kleine, electrische lenspomp uit te zetten en deze verbrand was.
Borgholm Dus op weg naar Kalmar om een nieuwe pomp te kopen.
Ondanks de kou wilde Henri toch zo ver mogelijk komen om de verloren tijd van de afgelopen dagen in te halen.
Omdat er in Stora Rör met de weer opkomende wind geen goede ligplaats was te vinden werd doorgevaren naar Borgholm.
Dit bleek tot een verrassing te leiden.
Want wie lag daar met zijn schip te wachten op beter weer ?
Eric Le Fèvre die Henri in Gislövsläge voor het eerst had gezien.
Samen zijn ze uit eten gegaan.
De havenmeester bood de verwarmde wasmachineruimte als slaapplaats voor de nacht aan, hiervan werd uiteraard dankbaar gebruik gemaakt.
16/5 Alweer ijs op het schip.
Zou het dan nooit beter weer worden ?
Nee, het werd het koudste voorjaar sinds honderd jaar, volgens de meteorologen.
Wind N, 6 Beaufort, pal tegen.
Door het ijs lag de Orm wat dieper in het water en er kwam water over.
Tot overmaat van pech viel de slang van de handlenspomp overboord.
Er moest een nieuwe slang komen en dus werd koersgezet naar Storan, een aanlegplek aan de mond van de inham naar Mönsterås.
Een vriendelijke man, met auto, heeft ergens een nieuw stuk slang vandaan gehaald, zodat de reis weer verder kon.
Om in beschut vaarwater te blijven werd de route tussen de voor de kust liggende eilanden genomen naar Oskarshamn.
Hier was Henri door de VVV in 1994 een goede ligplaats met wc en wasgelegenheid beloofd.
Maar in een jaar tijd kan er veel veranderen.
De ligplaats was er, maar geen faciliteiten.
Nog steeds regen en kou.
Er moest toch ergens een droge plek zijn.
Henri ging op weg naar het politiebureau en liet de uitnodigingsbrief zien van de Gemeente.
Na wat heen en weer gebel werd er een slaapplaats in de jeugdherberg geregeld en een wacht voor de Orm.
Hulde !
onderweg naar Oskarsham
Västervik 17/5 's Nachts was er weer vorst maar 's morgens was het zicht goed, geen wolken en een kalme wind.
Een prachtige tocht tussen mooie eilanden naar Västervik.
Een dag te laat voor het vieren van de verjaardag van de vrouw van de havenmeester, mevrouw Lundsten, maar ze had een stuk taart bewaard.
De was kon gedaan worden in de wasmachine en zelfs gedroogd.
Door de kou en het water zaten Henri’s handen vol met kloven tot bloedens toe.
Elke vrouw bood Henri spontaan haar handcreme aan.
18/5 Het bleef koud en in de vroege ochtend was er een dichte mist.
Maar door goed te luisteren naar het geluid van de branding kon er toch genavigeerd worden.
Toen begon het weer te regenen.
Om weer een beetje op verhaal te komen werd Loftahammar aangedaan, en wie lag daar weer met zijn schip te schuilen voor het slechte weer ?
Jawel, Eric Le Fèvre.
Om te proberen toch volgens schema in Stockholm aan te komen besloot Henri om ondanks de windkracht 6 Bft. uit het ZO door te varen.
Maar bij het verlaten van de beschutte haveningang van Loftahammar begon de Orm zo te stampen dat de buitenboordmotor, ondanks dat het een langstaart was, dat de schroef lucht ging happen en door draaide.
Dus maar weer terug naar de haven en bij Erik gegeten en geslapen.
19/5 Nog steeds regen, maar wat minder wind.
Tussen de scheren en via het marine-oefengebied door varend moest het lukken naar Öxelösund.
Het werd een prachtige tocht.
De Marine was aan het oefenen met éénmans snelboten en hier mee begon Henri een spelletje te spelen.
Het is gebruikelijk dat een koopvaardijschip een marineschip groet met het neerhalen van de nationaliteitsvlag.
Het marineschip behoord deze groet dan te beantwoorden door ook de vlag te strijken.
Deze scheepjes waren echter zo klein dat ze geen vlag voeren.
Het bemanningslid zat helemaal in het schip met alleen een glazen uitzichtkoepel boven zijn hoofd.
Het groeten met de vlag van de Orm moest toch beantwoord worden, dus werd het schip stil gelegd, de koepel ging open, de man ging staaan en salueerde, de koepel ging weer dicht en het schip voer weer verder.
Na dit spelletje zeker vijf keer te hebben gedaan kreeg men er genoeg van en werd er niet meer gereageerd.
Ongetwijfeld had men over de radio doorgegeven zich niets meer van die rare Hollander aan te trekken.
In Öxelösund wist Henri dat hij hartelijk zou worden ontvangen door de havenmeester, Kerstin Björklund.
Omdat het weer was opgeknapt deed hij iets wat eigenlijk uit oogpunt van veiligheid niet hoort, zeilend de haven binnen komen.
De ontvangst mocht er zijn : heerlijk eten en drinken, zelfs een bezoek van de burgemeester Standi Rönnberg.
op weg naar Öxelösund
Stendorren 20/5 Mooi weer, geen bewolking en weinig wind.
Vroeg weg omdat Henri een ontbijt was aangeboden door de familie Edberg van het museum in het natuurpark Stendörren.
Dit is de mooiste plek waar Henri met zijn Orm is geweest, zo rustig, ver weg van alle drukte, werkelijk een idillische omgeving.
Na het heerlijke, echt Zweedse ontbijt, inclusief pap, kreeg Henri een rondleiding door het museum.
Er kwam wat wind en er kon goed gezeild worden.
Hierdoor werd Trosa, het schilderachtige plaatsje aan een klein riviertje, al vroeg in de middag binnengelopen.
Er was tijd over om te rusten en schoon schip te maken.
21/5 Alweer mooi weer.
Zou de lente dan eindelijk beginnen in Zweden ?
Henri genoot van de mooie zeiltocht, tussen de vele eilanden door, naar Södertalje.
Na koffie gedronken te hebben met de vriendelijk havenmeester moest er nog een sluis genomen worden om op de Mälarleden op te varen.
Bij aankomst in Slagtaholmen bleek er geen enkele ligplaats vrij te zijn.
Met het slechte weer van de afgelopen tijd waren de Zweden verstandig en gingen niet het water op.
Bij de benzinepomp mocht de Orm niet blijven liggen, deze plek moest vrij blijven.
Met hulp van de wachtsman Salomon kon de Orm toch ergens afmeren.
Omdat het weer was gaan regenen werd ook deze keer hulp aangeboden met een droge slaapplaats, de kantine van de watersportvereniging.
Slagtaholmen
Stockholm 22/5 Door de Nederlandse Amassadeur L. d’Ansembourg was een ontvangst voorbereid voor de aankomst in Stockholm om 11.00.
Voordat het echter zover was moest eerst nog naar Stockholm gevaren worden en door de sluis bij Hammerby.
Na het uitvaren van de sluis vlak voor de afgesproken jachthaven Navishamn kwam er een Nederlands jacht aanvaren.
Jawel, het zal geen verrassing meer zijn, Eric Le Fèvre.
Wat is de wereld toch klein, zonder dit met elkaar afgesproken te hebben, zonder op de hoogte te zijn van elkaars reisschema, elkaar zo vaak tegenkomen.
Omdat er nog tijd over was, Henri is altijd te vroeg, werd Erik aan boord genomen en samen hebben ze vlak voor het Wasamuseum gezeild, waar de foto op de home-page is genomen.
Terug varend werd de Orm opgewacht door Peter Zeegers van de Nederlandse Ambassade, met zijn schip.
En wie was er aan boord om Henri te verwelkomen ?
Yvonne zijn vrouw.
Ook Yvonne had al een hele reis achter zich.
Met de veerboot van Amsterdam naar Gothenborg en daarna met de trein naar Stockholm.
De ontvangst was hartverwarmend, de ambassadeur met zijn vrouw, de staf van de ambassade, Albert Moses en Peter Zeegers, de havenmeester, de voorzitter van de watersportvereniging en de vorige havenmeester : Gustav Wilson waar Henri tijdens de voorbereidingen van de reis kontakt mee had gelegd.
De ambassade had gekoelde champagne meegenomen dus kon er een dronk worden uitgebracht op het volbrengen van het eerste stuk van deze reis en werd de schipper geprezen om zijn prestatie.
Toch stond Henri te trillen op zijn benen en kon hij met moeite zijn emoties de baas blijven.
Het was een mooie, maar lichamelijk erg zware tocht geweest.
Nu kon hij genieten van een verdiende rustperiode in de mooie Zweedse hoofdstad.
Yvonne werd voor deze tijd opgevangen door Kirsten, de vrouw van Gustav.
Om ook weer eens een echt bed te voelen mocht Henri ook bij Kirsten slapen maar na dit een nacht gedaan te hebben verkoos hij tot ieders verbazing toch weer zijn slaapzak op de Orm.
Hij had nu al 26 dagen in de open lucht geslapen en was er aan gewend.
De nacht weer in een echt huis kon hij geen oog dicht doen, het was te warm en te benauwd.
een toast op de goede afloop
Nörtallje 23/5 tot 25/5 Vakantie in Stockholm.
Yvonne en Henri trokken veel op met Kerstin en Gustav die hun verblijf zo aangenaam mogelijk hebben gemaakt.
Een groep Vikingen uit Nortällje kwam op bezoek om de Orm te bekijken en van hun plannen te vertellen om een oud opgegraven Vikingschip te gaan nabouwen op een nieuw te maken, oude, scheepswerf.
Yvonne en Henri werden uitgenodigd om een en ander te komen bekijken.
Dit aanbod werd uiteraard graag aangenomen.
Een bezoek aan Stockholm is geen bezoek als het Wasamuseum niet wordt bezocht.
Ook de mooie oude binnenstad werd niet vergeten.
Helaas kwam er aan deze vakantie na drie dagen weer een eind omdat Henri toch weer volgens het schema wou vertrekken, daar er nog meer afspraken waren gemaakt.

[  laatst gewijzigd :  9-5-2021  ]


© Copyright H.A. Houben